Wat is mindfulness?

We kennen allemaal momenten in het leven dat je volledig aanwezig bent. Plotseling een boom zien die volledig in bloesem staat, een zwaan die je ziet landen op het water, de eerste stapjes van een kindje, een plotseling schitterend uitzicht tijdens een bergwandeling. Allemaal momenten dat er even geen verleden of toekomst meer is. Je hoofd is stil en je bent volledig in het nu.

Mindfulness betekent niks anders dan volledig bewust zijn van het moment en de huidige ervaring. Je kunt mindfulness ook vertalen met woorden als opmerkzaamheid of aandachtigheid. Je merkt op wat er op dat moment is. Je leert aanwezig te zijn in het hier en nu. Hierdoor leef je intenser en bewuster. Je geest wordt rustiger en je leert afstand te nemen van je gedachten. Ook ontspan je makkelijker. Je maakt bewuster je keuzes in plaats van automatisch te reageren. Ook merk je bijvoorbeeld eerder op dat je ergens stress van krijgt en kunt dan ook bewuster kiezen hierop te reageren. Je leert je grenzen beter bewaken.

Laten we duidelijk zijn er is niks mis met doen. Dat heeft ons als mens en als mensheid veel gebracht. Je bedenkt wat je wilt bereiken en met doen kan je deze resultaten behalen. Velen van ons zijn alleen een beetje doorgeslagen in het altijd maar aanstaan en doen en er is weinig ruimte en tijd om gewoon te zijn. In de zijn-modus is het al oké. Er hoeft niks te veranderen. Je ervaart het huidige moment zoals het zich op dat moment ontvouwt. Simpelweg zijn, zonder oordelen, zonder verwachtingen en zonder te streven en met een frisse blik. Omdat er niet gepresteerd hoeft te worden krijgen je lichaam en geest de ruimte om te ontspannen en te herstellen. Het ervaren van die zijn-modus daar draait het om bij mindfulness.

De Amerikaan John Kabat-Zinn is de grondlegger van de mindfulnesstraining. Hij ontwikkelde de training aanvankelijk voor patiënten met chronische pijnklachten. Hij wilde met de training mensen middelen geven waarmee ze zelf iets aan hun gezondheid en de beleving daarvan konden doen. Centraal staat het ontwikkelen van de kwaliteit van aandacht. Hij noemde de training Mindfulness based stress reduction (MBSR). De effecten van de training zijn veelvuldig wetenschappelijk onderzocht. De effectiviteit is bewezen en de MBSR is de meest complete mindfulnesstraining voor iedereen. Zeker niet alleen voor mensen met chronische pijnklachten. Iedereen kan baat hebben bij het volgen van deze training. Later ontwikkelde de psycholoog Zindel Segal samen met anderen een variant op de MBSR-training, speciaal voor mensen met een verleden van depressie(s), de Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT). Deze training bleek effectief om terugval na een depressie te voorkomen. In Nederland wordt de term mindfulnesstraining gebruikt voor beide varianten. De training die BeLeef aanbiedt volgt voornamelijk de MBSR, echter op enkele plekken aangevuld met enkele onderdelen uit de MBCT.